Για μια γραβάτα

Υποτίθεται ότι ο Τρωικός Πόλεμος έγινε για μια Ελένη, εντάξει, την ωραία Ελένη. Και η Αργοναυτική Εκστρατεία για το Χρυσόμαλλο Δέρας. Κι αν η μνήμη μου δεν με γελά, οι τελευταίες εκλογές έγιναν -εκτός από ενδοσυριζαϊκούς τακτικισμούς και τη (δήθεν) απόσπαση της λαϊκής συναίνεσης- για δύο λόγους: Ο πρώτος για τη φιλολαϊκότερη διαχείριση του 3ου μνημονίου και ο δεύτερος για την ουσιαστική και σημαντική απομείωση του χρέους. Στο τελευταίο λοιπόν Γιούρογκρουπ αποφασίστηκαν τα τελικά βήματα-μηχανισμοί μέσω των οποίων το συνθλιπτικά μεγάλο για τα μέτρα μας δημόσιο χρέος απομειώνεται. Θα υπενθυμίσω, έτσι για την ιστορία, τους επιθετικούς προσδιορισμούς σύμφωνα με τo συριζέικo γλωσσάριο που συνόδευαν το χρέος. Αυτό λοιπόν ήταν ληστρικό, επονείδιστο, τοκογλυφικό, άδικο, αθέμιτο, παράνομο... σταματώ εδώ. Μάλιστα η προκαταρκτική έκθεση της Επιτοπής Αλήθειας επ' αυτού διαπίστωνε ότι: "Η Ελλάδα όχι μόνο δεν είναι σε θέση να πληρώσει το χρέος, αλλά και δεν πρέπει να το πληρώσει. Πρωτίστως διότι το χρέος που προκάλεσαν οι ρυθμίσεις που επέβαλε η Τρόικα παραβιάζει ευθέως τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα των κατοίκων της Ελλάδας. Ως εκ τούτου η Ελλάδα δεν πρέπει να πληρώσει αυτό το χρέος διότι είναι παράνομο, αθέμιτο και επονείδιστο". Περισσότερα για όποιον έχει ασθενική μνήμη και ιστορικές ανησυχίες εδώ.  

Μάλιστα, ο πρωθυπουργός μας είχε δεσμευτεί ότι θα φορέσει γραβάτα όποτε επιτευχθεί μια δίκαιη και επωφελής συμφωνία ρύθμισής του -αποφεύγω την κακόηχη και επιθετική λέξη διαγραφή. Αρκετοί ηγέτες κρατών για διάφορους λόγους του προσέφεραν γραβάτες με προφανή λόγο να κάμψουν και να διαφθείρουν τη θέλησή του. Όμως ο Αλέξης μας ήταν βράχος. Μάλιστα η αταλάντευτη αυτή στάση οδήγησε κάποιους Ευρωπαίους ομολόγους του να υιοθετήσουν αυτό το απελευθερωτικό ντρεσ κόουντ, σκεπτόμενοι ότι ίσως του μοιάσουν κάπως και μοιραστούν κάτι από τη λάμψη του. Μετά λοιπόν την απόφαση της περασμένης Τετάρτης έφτασε η ιστορική στιγμή που ο πρωθυπουργός μας φόρεσε την περιώνυμη γραβάτα. Ο τόπος ήταν το Ζάππειο -τι πράγματα και θάματα έχουν ειπωθεί εκεί... τόσα που αν οι τοίχοι του είχαν αυτιά θα είχαν γκρεμιστεί- και η γραβάτα ολοκόκκινη. Αλέξη, μας στέλνεις κάποιο μήνυμα; 

Σκέφτηκα λοιπόν να ανεβάσω εδώ ένα πολύ επεξηγηματικό και δίκαιο -κατά τη γνώμη μου- άρθρο από την οικονομική ιστοσελίδα money-money.gr, που θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τι πετύχαμε και ποιες από εδώ και πέρα μπορεί να είναι οι προσδοκίες και τα σενάρια για το μέλλον μας - πάντα υπό προϋποθέσεις. Ιδού λοιπόν: 

Το money-money.gr δίνει απαντήσεις, με απλή γλώσα, σε 12 βασικά ερωτήματα.

Τι σημαίνει στην πράξη η συμφωνία για το ελληνικό δημόσιο χρέος;
Οι πληρωμές για δάνεια συνολικού ύψους περίπου 100 δισ. ευρώ που έλαβε η Ελλάδα από την ευρωζώνη το 2012 όταν έγινε το κούρεμα του χρέους θα αρχίσουν να γίνονται 10 χρόνια αργότερα. Τα δάνεια αυτά αντιπροσωπεύουν ένα μέρος του συνολικού χρέους της χώρας (το οποίο ανέρχεται σε 340 δισ. ευρώ, συνολικά) είχαν ήδη 10 χρόνια περίοδο χάριτος και οι πληρωμές θα άρχιζαν το 2023, ενώ τώρα με τη νέα συμφωνία θα αρχίσουν το 2033.

Επίσης, θα επιστραφούν στην Ελλάδα κέρδη ύψους 4,8 δισ. ευρώ που είχαν οι κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα από παλιά ελληνικά ομόλογα που κατείχαν, τα οποία δεν “κουρεύτηκαν” το 2012 και πληρώνονται κανονικά στο ακέραιο. Τα κέρδη αυτά θα δοθούν σε δόσεις, εφόσον η Ελλάδα τηρεί τις δεσμεύσεις της απέναντι στους δανειστές.

Ποιο είναι το όφελος για την Ελλάδα;
Με τη μετάθεση πληρωμών, η Ελλάδα μέχρι το 2033 θα έχει να πληρώνει ένα σχετικά χαμηλό ποσό κάθε χρόνο, το οποίο θεωρείται διαχειρίσιμο.

Με λίγα λόγια, η μετάθεση των πληρωμών ανοίγει ένα «διάδρομο ασφαλείας» για την επόμενη 15ετία, μέσα στην οποία ο κίνδυνος νέας πτώχευσης της Ελλάδας εξαλείφεται, αφού η χώρα δεν θα χρειάζεται να κάνει μεγάλες πληρωμές για το χρέος. Θα πρέπει να πληρώνει μόνο τα δάνεια που έχει λάβει από το ΔΝΤ (τα οποία εξοφλούνται το 2024) και κάποιες άλλες υποχρεώσεις όπως ομόλογα που λήγουν.

Ο στόχος λοιπόν είναι να μπορεί η Ελλάδα να δανείζεται εκδίδοντας νέα ομόλογα, αφού οι επενδυτές θα ξέρουν ότι εάν αγοράσουν αυτά τα νέα ελληνικά ομόλογα, όταν έρθει η ώρα να πάρουν πίσω τα χρήματά τους η χώρα θα μπορεί να τους αποπληρώσει, αφού δεν θα έχει άλλες μεγάλες υποχρεώσεις και επομένως θα αγοράζουν αυτά τα ομόλογα με «λογικά» επιτόκια.

Πού θα κριθεί, επομένως, το ζήτημα;
Όλα θα κριθούν από το εάν η Ελλάδα θα καταφέρει να περάσει σε ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης, έτσι ώστε η οικονομία να μεγαλώνει και έτσι το χρέος να μείωνεται σε σχετικούς όρους, δηλαδή να αντιστοιχεί σε μικρότερο ποσοστό σε σχέση με το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ).

Μπορεί η ελληνική οικονομία να περάσει σε ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης;
Υπάρχουν δύο μεγάλα ζητήματα. Το πρώτο έχει να κάνει με το εάν η Ελλάδα μπορεί να δημιουργήσει ένα νέο παραγωγικό μοντέλο, το οποίο θα δημιουργεί απασχόληση και εισοδήματα. Διότι το πρόβλημα της χώρας δεν είναι ότι είχε ένα αποτελεσματικό οικονομικό μοντέλο το οποίο ξαφνικά διαταράχτηκε λόγω της κρίσης. Η λετουργία της ελληνικής οικονομία ήταν προβληματική και πριν την κρίση.

Το δεύτερο μεγάλο ζήτημα είναι ότι οι συμφωνίες με τους δανειστές βασίζονται στο ότι η Ελλάδα θα παράγει υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, δηλαδή «περίσσευμα» στον προϋπολογισμό, της τάξης του 3,5% του ΑΕΠ για τα επόμενα πέντε χρόνια και 2,2% του ΑΕΠ για τα επόμενα 40 χρόνια.

Πρόκειται για τεράστια ποσά, αφού το 3,5% του ΑΕΠ αντιστοιχεί περίπου σε 6,5 δισ. ευρώ με τα σημερινά δεδομένα, όσο περίπου είναι και το ετήσιο πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων της χώρας.

Αυτά τα υψηλά πλεονάσματα στερούν πόρους από την οικονομία και λειτουργούν αντιαναπτυξιακά. Πολλοί ανεξάρτητοι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι τα πλεονάσματα αυτά δεν μπορούν να υλοποιηθούν σε βάθος χρόνου.

Λένε, δηλαδή, ότι ζητείται από την Ελλάδα για άλλη μια φορά να κάνει το αδύνατο.

Φίλοι μου, το άρθρο συνεχίζεται εδώ , αλλά όπως έχετε ως τώρα διαβάσει υπάρχουν αρκετα "αν", αρκετές παραδοχές που με την ύπαρξή τους θα καθιστούν τη συμφωνία αυτή επωφελή για την πατρίδα μας και ιστορικό σημείο όπου κλείνει μια θλιβερή παρένθεση και ανοίγει ένα νέο ελπιδοφόρο κεφάλαιο, όπως όλες οι κυβερνήσεις μάς είχαν υποσχεθεί από το 2010 ως σήμερα. Μου θυμίζει λιγάκι τη γυμνασιακή φυσική, όπου όλα τα φαινόμενα που εξηγούντο με τους νόμους και τα ισχύοντα της φυσικής επιστήμης υπόκειντο στη ρητή ή άρρητη παραδοχή του "Υπό κ.σ.". Δηλαδή υπό κανονικές συνθήκες, με άλλα λόγια in vitro, σε συνθήκες εργαστηρίου. Βεβαίω γνωρίζουμε ότι στην πραγματική ζωή δεν ισχύουν οι άσηπτες και ευνοϊκά ρυθμισμένες εργαστηριακές συνθήκες. Ακριβώς το αντίθετο. Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να το αναλύσω ιδιαίτερα...

Οπότε ο καθένας ας βγάλει τα συμπεράσματά του. Ας πανηγυρίσει, ας στενοχωρηθεί, ας απογοητευτεί, ας θυμηθεί, ας κρίνει, ας κουνήσει με κατανόηση το κεφάλι του. Υπάρχουν ψήγματα πραγματικότητας που δικαιολογούν όλα αυτά τα συναισθήματα σχετικά με τη διαχείριση της "κολοκυθιάς" του χρέους από όλους όσοι το διαχειρίστηκαν εντός και εκτός Ελλάδας.

Καλή Κυριακή, φίλοι μου.

ΥΓ. Αλέξη μου, μακάρι οι ατυχίες όλων μας να ήταν αυτού του επιπέδου. Ατυχές το χιούμορ...