Η ιστορική και πολιτιστική μας κληρονομιά στο σφυρί;

Μέσα στον ορυμαγδό που προκάλεσε και εξακολουθεί να προκαλεί η ειδησεογραφία των ημερών, πέρασε στο ντούκου, υποβιβάστηκε σε ειδησάριο, η προσφυγή που έκανε το περίφημο "Υπερταμείο", στο ΣτΕ. Ποιο είναι το αντικείμενο της προσφυγής; Πολύ απλά και κυνικά ζητά να μην εξαιρεθεί η μεταβίβαση σε αυτό των ακινήτων που έχουν ιστορικό και ευρύτερα πολιτιστικό "φορτίο" και σημασία. Με άλλα λόγια, μουσεία, αρχαιολογικοί τόποι, ο ναός του Ποσειδώνα στο Σούνιο, οι Δελφοί θα περιέλθουν στα assets -αυτή είναι από εδώ και πέρα η ορθή περιγραφή τους- της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε., που θα τα εκμεταλλευτεί παντοιοτρόπως για 99 χρόνια και... βλέπουμε.

Θα θυμάστε ότι πριν από κάποιους μήνες, μέσα στο καλοκαίρι, ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων είχε ανακινήσει το θέμα της μεταβίβασης όλων των ακινήτων (10.119 ακίνητα) που βρίσκονται στην ευθύνη του Υπ.Πολ. στα περουσιακά στοιχεία του Υπερταμείου, της ελληνικής εκδοχής της γερμανικής Treuhand*. Εκείνο τον καιρό, το Υπ.Οικ. είχε ζητήσει καταλόγους απ' όλα τα υπουργεία σχετικούς με την ακίνητη περιουσία που το καθένα κατείχε. Το Υπ.Πολ. ανταποκρίθηκε σχετικά. Ο Σ.Ε.Α. τότε είχε αντιδράσει με προσφυγή στο ΣτΕ. Διάφοροι κυβερνητικοί είχαν ισχυριστεί -πάλι, τότε- ότι εκ παραδρομής μπήκαν αρχαία μνημεία κ.λπ. στον κατάλογο του Υπ.Οικ. και οσονούπω θα εκδοθεί υπουργική πράξη εξαίρεσης. Μάλιστα, η υπουργός Πολιτισμού κ. Μυρσίνη Ζορμπά ρητά δεσμεύτηκε, στην εκπομπή "Άλλη διάσταση" της ΕΡΤ, ότι ακριβώς έτσι θα γίνει εφόσον είχε αποσαφηνιστεί πλέον ο αριθμός των "ακινήτων" για τα οποία είχε γίνει το λάθος. Μπορείτε να παρακολουθήσετε στο σχετικό βίντεο. Αμ δε!

Πέρασαν οι εβδομάδες, οι μήνες, ο καιρός και υπουργική απόφαση εξαίρεσης των μνημείων από τα μεταβιβάσιμα ακίνητα στην Ε.Ε.Σ.Π. Α.Ε. δεν εκδόθηκε. Αντ' αυτού το Υπερταμείο κάνει παρέμβαση στην προσφυγή του Σ.Ε.Α. στο ΣτΕ υπέρ των συμφερόντων του, όπως αυτό τα αντιλαμβάνεται. Ποια είναι αυτά; Μα να παραμείνουν στη δικαιοδοσία του τα περίπου 2.329 "ακίνητα" αρχαιολογικής-πολιτιστικής κληρονομιάς, assets είπαμε από τούδε. Άραγε τι ονειρεύονται, τι περιμένουν να εισπράξουν από αυτά; Τα εισιτήρια των επισκεπτών μόνο; Εδώ καγχάζω. Τόσο καλοπροαίρετος και εύπιστος πια δεν είμαι. Ίσα ίσα προβλέπω να ενοικιάζονται στον κάθε ενδιαφερόμενο για εμπορική εκμετάλλευση, όπως φωτογραφίσεις μόδας, στήσιμο σόου και άλλες ευρηματικές δραστηριότητες, με μοναδικό κριτήριο το μέγιστο δυνατό κέρδος, δίχως αυτούς τους ενοχλητικούς και αντιαναπτυξιακούς αρχαιολόγους και τα ακόμη ενοχλητικότερα κριτήριά τους. Αρχαίο κλέος και σκουριά σε προσιτές τιμές... Νομίζω ότι, εκτός από την παράθεση της ανακοίνωσης του Σ.Ε.Α., δεν χρειάζεται να προσθέσω τίποτα άλλο σε αυτήν τη θλιβερή ιστορία. Αυτή η ανακοίνωση θέτει μερικά πολύ άβολα πολιτικά ερωτήματα στην κυβέρνηση της Πρώτη Φορά Αριστεράς. Υπάρχει άραγε κάποια πειστική απάντηση από την πλευρά της ή έστω καθυστερημένη θεραπεία αυτής της απαράδεκτης κατάστασης; Οψόμεθα...

Στις 22 Ιανουαρίου 2019 εκδικάζεται ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας η αίτηση ακύρωσης της 86/18.6.2018 Απόφασης του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής (ΦΕΚ 2317/Τ.Β’/19.6.2018) και της υπ.αρ. 0004586 ΕΞ2018/19.6.2018 Υ.Α. του Υπ. Οικονομικών περί «Μεταβίβασης κατ’ άρθρα 196 παρ. 6 και 209 του ν. 4389/2016, ακινήτων στην Ανώνυμη Εταιρεία με την επωνυμία «Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου Α.Ε.» (ΦΕΚ 2320/Τ.Β’/19.6.2018) που κατέθεσε ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, από κοινού με τους Δημάρχους Πατρέων και Σπάρτης.

Η αίτηση ακύρωσης στρέφεται κατά της αντισυνταγματικής μεταβίβασης αρχαιολογικών χώρων, μνημείων, αρχαιολογικών μουσείων και εν γένει ακινήτων που έχουν σχέση με την προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς στην παραπάνω Εταιρεία (ΕΤ.Α.Δ.-Α.Ε.) και μέσω αυτής στο «Υπερταμείο».

Ενώ έχουν περάσει σχεδόν τέσσερις μήνες μετά την πρώτη διαπίστωση ότι στον κατάλογο των 10.119 ακινήτων, τα οποία μεταβιβάζονται στην ΕΤ.Α.Δ.-Α.Ε., βάσει της σχετικής Απόφασης του Υπουργού Οικονομικών, συμπεριλαμβάνονται εμβληματικά μνημεία, αρχαιολογικοί χώροι και μουσεία και παρά την ανακοίνωση του ΥΠ.ΠΟ.Α., στις 22/11/2018, ότι έχει ολοκληρωθεί ο έλεγχος των 10.119 ακινήτων και έχει ήδη διαβιβαστεί στον Υπουργό Οικονομικών ο σχετικός κατάλογος 2.329 ακινήτων που υπάγονται στις εξαιρέσεις του άρθρου 196 του Ν. 4389/2016, ωστόσο:

α) δεν έχει δοθεί, παρά τις αιτήσεις του Σ.Ε.Α. ο κατάλογος των μνημείων και
β) δεν έχει προωθηθεί η θεσμική κατοχύρωση της εξαίρεσης των μνημείων με τα συναρμόδια υπουργεία, ΥΠ.ΠΟ.Α και ΥΠ.ΟΙΚ., να εκδίδουν αντικρουόμενες ανακοινώσεις σχετικά με την έκδοση ή μη Υ.Α. ρητής εξαίρεσης των ταυτισμένων ακινήτων από την μεταβίβαση, και χωρίς επίσης να διευκρινίζεται αν η εξαίρεση θα αφορά και το φλέγον θέμα της διαχείρισης των μνημείων και πολιτιστικών κτηρίων.

Σε αυτούς τους τέσσερις μήνες η κυβέρνηση διαβεβαίωσε πολλάκις ότι το θέμα βαίνει προς «επίλυση», ότι δεν υπάρχει καμία πρόθεση η Κνωσός, η Σπιναλόγκα, το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, ο Λευκός Πύργος και τα υπόλοιπα 2.329 ακίνητα να περάσουν στο «Υπερταμείο», αφήνοντας να εννοηθεί σχεδόν ότι πρόκειται περί «λάθους».

Μόλις χτες, όμως, υπήρξε μια εξέλιξη που δείχνει ότι η διγλωσσία της κυβέρνησης όχι απλώς συνεχίζεται, αλλά είναι καθεστώς: Το «Υπερταμείο» (ΕΕΣΥΠ) άσκησε παρέμβαση ενώπιον του ΣτΕ για την προσφυγή του ΣΕΑ και των δημάρχων Σπάρτης και Πατρέων. Αυτό σημαίνει ότι προτίθεται να έρθει στην ακροαματική διαδικασία για να υπερασπιστεί την Υπουργική Απόφαση Τσακαλώτου, δηλαδή την μεταβίβαση των μνημείων! Το ΔΣ της ΕΕΣΥΠ, διορισμένο από την κυβέρνηση και τους «θεσμούς», με αυτή την κίνηση δηλώνει ότι θεωρεί ήδη «περιουσία» του τα ακίνητα που μεταβιβάστηκαν.

Κάπου εδώ, όμως, τα ψέματα τελειώνουν.

Όπως επισημάναμε από την αρχή αυτής της υπόθεσης, η προστασία των μνημείων δεν γίνεται με Δελτία Τύπου, αλλά με υπουργικές αποφάσεις και νομοθετικές ρυθμίσεις, τις οποίες μέχρι στιγμής η κυβέρνηση αποφεύγει να κάνει. Ας πουν επιτέλους την αλήθεια: θέλουν ή όχι να περάσουν τα ακίνητα στο Υπερταμείο; Εγείρει το Υπερταμείο αξιώσεις για τα 2.329 ακίνητα της πολιτιστικής κληρονομιάς; Θα έρθει το Υπουργείο Οικονομικών στο ΣτΕ να υπερασπιστεί την απόφαση μεταβίβασης των μνημείων; Ποια είναι η πραγματική πολιτική βούληση της κυβέρνησης;Αυτή που λένε τα δελτία τύπου του ΥΠΠΟΑ ή αυτή που υποδεικνύει η σιωπή του Υπουργείου Οικονομικών και η παρέμβαση του Υπερταμείου;

Ζητώντας την άμεση δημοσιοποίηση του πλήρους καταλόγου αρχαιολογικών χώρων, μνημείων και μουσείων και γενικότερα ακινήτων που χρησιμοποιούνται από την Αρχαιολογική Υπηρεσία και τα οποία περιλαμβάνονται στον κατάλογο των 10.119 ακινήτων που μεταβιβάζονται στην ΕΤ.Α.Δ -Α.Ε. και την άμεση έκδοση σχετικής Υπουργικής Απόφασης ονομαστικής εξαίρεσης από τη μεταβίβαση κάθε δικαιώματος (κυριότητας και διαχείρισης) όλων των παραπάνω και του περιβάλλοντος χώρου αυτών ή μέρους των ακινήτων αυτών που δεν εμπίπτουν στις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 196 του Ν. 4389/2016 προς την ΕΤ.ΑΔ.- Α.Ε. και οποιαδήποτε συναφή εταιρεία ή οργανισμό στο διηνεκές, ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων εμμένει και προχωρά στην αίτηση ακύρωσης των Υπουργικών Αποφάσεων.

* Σχετικά με τη Treuhand, όποιος είναι φιλομαθής μπορεί να πληροφορηθεί σχετικά εδώ.