Η Μόρια ως καθρέφτης της ευρωπαϊκής διγλωσσίας και υποκρισίας

Υπάρχει κάτι να γράψεις για τη Μόρια που δεν σου προκαλεί φρίκη, στενοχώρια και θυμό; Μέσα μου αυτά τα τρία συναισθήματα στροβιλίζονται, όπως τα αλογάκια στα καρουζέλ. Αισθάνομαι φρίκη και στενοχώρια για τις απερίγραπτες, ντροπιαστικές και απαράδεκτες συνθήκες που επικρατούν στο ΚΥΤ και στον περιβάλλοντα χώρο. Αισθάνομαι θυμό για την αδιαφορία ή την ανοχή του μεγαλύτερου τμήματος της ελληνικής κοινωνίας, για την κτηνώδη υποκρισία και συμφεροντολαγνεία του "πολιτισμένου" και "διαφωτισμένου" ευρωπαϊκού Βορρά, που κάθεται και παρακολουθεί το δράμα πάνω στις ντάπιες των ευρωπαϊκών τειχών που έχτισε. Επίσης θυμό, για τις ευθύνες -σε διαφορετικό βαθμό βέβαια- των ελληνικών κυβερνήσεων (ιδανικών αυτόχειρων), οι οποίες με την αβουλία τους ή και εξαιτίας ιδεολογικών αγκυλώσεων έχουν πάρει τον "μουτζούρη" και έχουν εκόντες άκοντες μετατραπεί σε δεσμοφύλακες ενός ιδιότυπου στρατοπέδου συγκέντρωσης. Εκεί όπου τα θύματα της ιστορίας ή της γεωγραφίας στιβάζονται ασφυκτικά, παραβιάζοντας εξώφθαλμα και συστηματικά κάθε έννοια ανθρώπινης και πολιτισμένης αντιμετώπισης. 

Ειλικρινά τώρα, κάτω από αυτές τις συνθήκες, τις ίδιες που οι υποκρίταροι Ευρωπαίοι εταίροι μας δεν καθυστερούν να καταγγείλουν, για να ξεπλύνουν τις δικές τους πομπές, σας φαίνεται παράλογο ή απίθανο να ξεσπούν ταραχές με ή δίχως εμπρησμούς ή να εκδηλώνονται αθρόα περιστατικά μόλυνσης από τον κορονοϊό; Διάβασα ότι αποφάσισαν να απομονώσουν τους μολυσμένους σε ένα κοντέινερ-παράπηγμα εκεί κοντά, δίχως καν ηλεκτρικό ρεύμα και άλλα στοιχειώδη. Δηλαδή εσείς κι εγώ στη θέση τους πώς θα αντιδρούσαμε;

Σήμερα φιλοξενώ την ανακοίνωση τριών πολιτικών ομάδων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (Σοσιαλδημοκρατική Συμμαχία, Ευρωπαϊκή Αριστερά & Οικολόγοι/Πράσινοι), για όσα συνέβησαν στη Μόρια. Φυσικά και αυτοί δεν ξεφεύγουν από το κάδρο των ευθυνών. Ό,τι συμβαίνει στη Μόρια είναι συλλογικό και δεν ξεπλένεσαι έτσι απλά μόνο με ανακοινώσεις. Ίσως ο βαθύτερος λόγος για τον οποίο την παραθέτω είναι η διαρκής παρ'  όλα τα χαστούκια πίστη μου ότι κάτι μπορεί να σωθεί - έστω πρόσκαιρα. 

Η κατάσταση στη Λέσβο έβαινε για καιρό επιδεινούμενη και πλέον είναι πιο φρικτή από ποτέ άλλοτε. Μετά τη χθεσινοβραδινή πυρκαγιά στη Μόρια, 13 χιλιάδες άνθρωποι βρίσκονται στον δρόμο, χωρίς να έχουν που να πάνε.

Τόσο οι αιτούντες άσυλο, όσο και ο ντόπιος πληθυσμός υποφέρουν από τις συνεχιζόμενες πολιτικές που εφαρμόζονται, οι οποίες, εν γένει, ακολουθούν την προσέγγιση της «Ελλάδας ως Ασπίδα της Ευρώπης», την ίδια στιγμή που στην πραγματικότητα μετατρέπουν τη χώρα σε φυλακή, αγνοώντας τα ουσιαστικά προβλήματα. Η Ευρώπη συνεχίζει να θέλει μόνο να δίνει κονδύλια, προκειμένου οι άνθρωποι που χρειάζονται προστασία, που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο και τη φτώχεια, να μείνουν όσο το δυνατόν πιο μακριά.

Η συνθήκη της πανδημίας, και οι δυσκολίες που επιφέρει, επιδεινώνουν αυτήν την φρικτή κατάσταση. Και πάλι, οι επιλογές και oi αποτυχίες των πολιτικών της ελληνικής κυβέρνησης και της ΕΕ, δυσχεραίνουν το πρόβλημα αντί να το επιλύουν: αντί να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα υπό τη σκοπιά της δημόσιας υγείας και της προστασίας των ανθρώπινων δικαιωμάτων, επέλεξαν να εστιάσουν στη «διαχείριση του μεταναστευτικού», με κυρίαρχο στοιχείο την κράτηση.

Τώρα που όλα κάηκαν, που οι άνθρωποι είναι ακόμη περισσότερο εγκαταλειμμένοι και απεγνωσμένοι, τώρα που όλοι, ντόπιοι και αιτούντες άσυλο είναι ακόμη περισσότερο εκτεθειμένοι στην απειλή της πανδημίας, η ελληνική κυβέρνηση είναι ανίκανη να χειριστεί την κατάσταση και η ΕΕ προσφέρει, για άλλη μια φορά, μονάχα χρήματα και μόνο για τις ιδιαίτερα ευάλωτες ομάδες. Ναι, όλοι θέλουμε οι 400 ασυνόδευτοι ανήλικοι να μεταφερθούν στην ενδοχώρα, θα έπρεπε να έχει γίνει εδώ και μήνες.

Είναι όμως αυτό αρκετό;

Αυτό που θέλουμε, αυτό που χρειάζεται να γίνει και έχει ήδη καθυστερήσει πολύ, είναι να σταματήσει η υποκρισία και να αναγνωρίσουμε τις συνέπειες των πολιτικών μας, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη. Όσο επιτρέπουμε την εργαλειοποίηση ανθρώπων, όσο θέλουμε τα Kράτη Μέλη των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ να είναι «ασπίδες» και κέντρα κράτησης, θα αντιμετωπίζουμε τέτοιες καταστάσεις. Καταστάσεις όπου ο ανθρωπισμός και οι αξίες μας χάνονται, και για τις οποίες εμείς οι ίδιοι είμαστε υπεύθυνοι. Καταστάσεις που είναι αδύνατον να αντιμετωπιστούν με μία μικρή αύξηση των κονδυλίων κάθε φορά που προκύπτουν και η Επιτροπή πρέπει να το καταλάβει αυτό!

Αυτό που πραγματικά θέλουμε είναι άμεση δράση και άμεση αλλαγή πολιτικής:

Άμεση δράση αναφορικά με τις επικείμενες αλλά και τις μεσοπρόθεσμες ανάγκες αντιμετώπισης της πανδημίας, τόσο για τους αιτούντες άσυλο όσο και για τον ντόπιο πληθυσμό.

Δράση η οποία θα εστιάσει στο θέμα από σκοπιά δημόσιας υγείας και με τρόπο δίκαιο για όλους.

Δράση που θα σημάνει την άμεση μεταφορά των αιτούντων άσυλο σε ασφαλείς δομές στην ενδοχώρα, αλλά ιδιαίτερα στα υπόλοιπα Κράτη-Μέλη της ΕΕ. Και η δράση αυτή θα πρέπει να αφορά όλους τους αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες που βρίσκονται στην Ελλάδα. Το να κάνουμε τα στραβά μάτια μέχρι την επόμενη καταστροφή δεν είναι λύση.

Τέλος, αυτό που πρέπει να κάνει τώρα η Ευρώπη, ακόμα κι αν είναι ήδη αργά είναι να υιοθετήσει και να θέσει σε ισχύ ένα μηχανισμό αυτόματης κατανομής αιτούντων άσυλο. Η Ευρώπη πρέπει, επιτέλους, να λειτουργήσει σύμφωνα με τις αρχές της πραγματικής αλληλεγγύης. Αλληλεγγύη με τα κράτη-μέλη της, αλληλεγγύη με τις τοπικές κοινωνίες, αλληλεγγύη με όσους την έχουν ανάγκη.

Έχοντας επίγνωση του κατεπείγοντος του ζητήματος και με το βλέμμα στραμμένο σε μία μακροπρόθεσμη λύση, ζητούμε να ληφθούν τα ακόλουθα μέτρα:

-Τα ασυνόδευτα παιδιά, οι οικογένειες και οι γυναίκες πρέπει να μετεγκατασταθούν με προτεραιότητα και να τους δοθεί ασφαλές καταφύγιο, εωσότου μεταφερθούν, το συντομότερο δυνατόν, σε άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ.

-Οι αιτούντες άσυλο δεν πρέπει να τοποθετούνται σε κέντρα κράτησης, αλλά να μεταφέρονται σε ασφαλή, ανοιχτά καταφύγια στην ενδοχώρα και η ΕΕ οφείλει να εξασφαλίσει τη μεταφορά τους στα υπόλοιπα Κράτη-Μέλη, ως έμπρακτη χειρονομία αλληλεγγύης προς τους ίδιους και την Ελλάδα.

-Πρέπει να διενεργηθεί έρευνα ως προς τα αίτια αυτού του σοβαρού συμβάντος.

-Οι αιτούντες άσυλο πρέπει να προστατεύονται από βίαιες επιθέσεις.

-Οργανισμοί της Κοινωνίας των Πολιτών πρέπει να μπορούν να έχουν πρόσβαση στα αγαθά και τις υπηρεσίες που χρειάζονται, ιδιαίτερα δε σε υπηρεσίες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.