Άλλο το Κ.Α.Σ. και άλλο το cash

Φαντάζομαι ότι θα πήρατε είδηση το "θερμό" επεισόδιο (σε επίπεδο δηλώσεων και σχολίων, να μην παρεξηγηθώ) που ξέσπασε μεταξύ κυβέρνησης και ΚΑΣ (Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο), εξαιτίας της απόφασης του τελευταίου να απαγορεύσει στο BBC να γυρίσει στον Ναό του Ποσειδώνα (στο Σούνιο) μερικές σκηνές για μια μίνι σειρά, σε σκηνοθεσία του γνωστού Κορεάτη Παρκ Τσαν Γουκ. Πρόκειται για την τηλεοπτική μεταφορά της νουβέλας του Τζον Λε Καρέ με τίτλο Η μικρή τυμπανίστρια. Υπενθυμίζω στους κινηματογραφόφιλους ότι το 1984 έχει γυριστεί -με τον ίδιο τίτλο- μια ταινία (καλή), σε σκηνοθεσία Τζορτζ Ρόι Χιλ και με πρωταγωνιστές την Νταιάν Κίτον, τον Κλάους Κίνσκι και τον δικό μας Γιώργο Βογιατζή. Μάλιστα, ο ίδιος ο Τζον Λε Καρέ έπαιξε έναν μικρό ρόλο, όπως συνήθιζε να κάνει  ο Χίτσκοκ στις δικές του ταινίες.

Αρκετά όμως με τις σινεφίλ αναφορές. Δεν είναι αυτός ο λόγος που γράφω αυτές τις γραμμές. Με αφορμή λοιπόν την αρνητική γνωμάτευση του αρχαιολογικού συμβουλίου, που υπενθυμίζω ότι έχει την ισχύ και την αρμοδιότητα για τέτοιες αποφάσεις, σηκώθηκε ένας μικρός χαμός από αρμόδια -περισσότερο ή λιγότερο- κυβερνητικά στελέχη όπως ο Ν. Παππάς και ο Λ. Κρέτσος, που κόντεψε μάλιστα να υποστεί ... ντουβρουτζά εξαιτίας "ιερής αγανάκτησης". Τόσο σοβαρά τα πράγματα! Σε αυτή τη περίπτωση ο Τύπος ακολούθησε -δεν έδωσε γραμμή, δηλαδή- και συμπεριφέρθηκε κατά τα ειωθώτα, σαν το γνωστό ποντιακό ανέκδοτο με την εφημερίδα (Απογευματινή) που το τόσο το κάνει τόοοσο. Μέσα λοιπόν σε έναν ορυμαγδό καταγγελιών για αναχρονισμό, συντηρητισμό, αντιεπενδυτικό πνεύμα, παθογένειες κ.λπ. η ουσία της διαφωνίας του ΚΑΣ απλώς... δραπέτευσε. Στον ΣΥΡΙΖΑ επικράτησε μια ένοχη σιωπή. Πρόκειται, βλέπετε, για το ίδιο αρχαιολογικό συμβούλιο που πολλές φορές στο παρελθόν έχει υπερασπιστεί με τις γνωμοδοτήσεις και τις αποφάσεις του πολλά αρχαία μνημεία που κινδύνευαν με τσιμεντοποίηση ή κάλυψη-παράχωση στα πλαίσια fast-track επενδύσεων και φαραωνικών έργων. 

Τώρα τελευταία όμως, επί πρωτοδεύτερης φοράς Αριστεράς, το ΚΑΣ από εκεί που οι αποφάσεις του ήταν σωστές και "εξυπηρετούσαν" την πολιτική (αντιπολιτευτική) γραμμή και ήταν προστάτης-αρωγός στα πολιτιστικά πράγματα και στην ιστορική κληρονομιά μας έχει μεταστραφεί σε ένα εν δυνάμει ενοχλητικό όργανο για τους τωρινούς αναπτυξιακούς σχεδιασμούς, τις επενδυτικές προτεραιότητες κ.λπ. Θυμάστε τι είχε γίνει πριν από λίγο καιρό με τον χώρο του παλαιού αεροδρομίου στο Ελληνικό και τα αρχαία ευρήματα εκεί; Θυμάστε την "ενόχληση" της κυβέρνησης; Περιττό βεβαίως να υπενθυμίσω τι έλεγε στο παρελθόν ο ΣΥΡΙΖΑ (ως αντιπολίτευση) για τις τωρινές "κωλυσιεργίες" του ΚΑΣ για το ίδιο θέμα. Για την ίδια την επένδυση, άσε καλύτερα... Αυτά όμως παθαίνεις όταν βλέπεις διάφορα συμβούλια, διαβούλια και θεσμούς εργαλειακά. Εκεί που οι αποφάσεις τους σε "βολεύουν", κάποια στιγμή μπορεί και να σε "ξεβολεύουν"...

Τελικά το BBC επανήλθε με νέα πρόταση και το ΚΑΣ δεν είχε κανέναν λόγο να αρνηθεί προς μεγάλη κυβερνητική ανακούφιση που ο παλιός της σύμμαχος και τωρινός αναίσθητος -στους πόνους του λαού- ταξιδευτής ήρεμων θαλασσών(;) (κάπως έτσι ειπώθηκε) αποδείχτηκε τελικά film friendly, όπως και η ίδια σύμφωνα με τη δήλωση του συμπαθούς γενικού γραμματέα Ενημέρωσης και Επικοινωνίας. 

Σήμερα, λοιπόν, διάβασα στον ιστότοπο INFOWAR ένα σχετικό άρθρο της αρχαιολόγου Δέσποινας Κουτσούμπα (από το Facebook) και γνωστής ακτιβίστριας της ΑΝΤΑΡΣΥΑ που με (δηκτικό) χιούμορ παρουσιάζει την άλλη, την αθέατη στο ευρύ κοινό πλευρά, που συνήθως υποφωτίζεται από τα ΜΜΕ (φευ).

Η «ιερή αγανάκτηση» του Κρέτσου και το BBC
02/04/2018
Από το facebook της Δέσποινας Κουτσούμπα
Η «ιερή αγανάκτηση» του Κρέτσου και το BBC (ή αλλιώς άντε πάλι με το ΚΑΣ…)

Τα δεδομένα

Δεδομένο 1: Το ΚΑΣ έχει ήδη δώσει άδεια στην παραγωγή του BBC για το «The Little Drummer Girl» σε σκηνοθεσία του κορεάτη σκηνοθέτη Παρκ Τσαν Γουκ. Και μάλιστα άδεια για νυχτερινή λήψη στην Ακρόπολη (κάτι που καθόλου δεν συνηθίζεται) για μια σκηνή που περιλαμβάνεται στο βιβλίο και το σενάριο. Αυτό όμως δεν γράφτηκε χτες, ούτε αναφέρθηκε ο Κρέτσος σε αυτό, περίεργο…

Δεδομένο 2: Η σκηνή στο Σούνιο δεν περιλαμβάνεται στο βιβλίο ούτε στο σενάριο, είναι μια νέα έμπνευση του σκηνοθέτη. Άρα δεν διακυβευεται το να γίνει ή όχι γενικώς το γύρισμα στην Ελλάδα (θα ‘πρεπε να πονηρευτούμε λίγο επίσης για ποιο λόγο για γύρισμα της 12/4 ζητάνε την άδεια μόλις 15 μέρες πριν! Μην πω την προσωπική μου εμπειρία για παραγωγές από την Αμερική που τις ετοιμάζουν ένα χρόνο πριν και το αίτημα σε μας έρχεται μόλις 10 μέρες πριν! Και παρόλ’ αυτά, τους αδειοδοτούμε -αφού τους διαολοστείλουμε εννοείται).

Για τη σκηνή στο Σούνιο η εταιρεία παραγωγής ζήταγε για μια ολόκληρη μέρα να κλείσει το Σούνιο, δηλαδή να μην πάει ούτε ενας επισκέπτης. Μιλάμε για τις διακοπές του Πάσχα, με κλεισμένα πακέτα από Ελλάδα και εξωτερικό. (Ξέρετε, εγώ είμαι ενάντια και στη βιομηχανία του κινηματογράφου και στη βιομηχανια του τουρισμού. Όμως όσοι καταγγέλλετε το ΚΑΣ δεν είστε. Με ποια λογική λοιπόν καταγγέλλετε το ΚΑΣ που εξήγησε στη βιομηχανία του κινηματογράφου ότι αυτό που ζητάει έρχεται σε αντίθεση με τη βιομηχανία του τουρισμού; Παίρνω ποπ κορν και περιμένω απαντήσεις). Υπήρχαν αντιπροτάσεις, π.χ. να κάνουν το γύρισμα λιγότερες ώρες (π.χ. 7-12), ώστε να μην κλείσει όλος ο χώρος για μια ολόκληρη μέρα -η εταιρία όμως δεν το δέχτηκε.

Οποιαδήποτε σοβαρή παραγωγή που θεωρεί ότι κάνει γύρισμα σε μια σοβαρή χώρα, θα είχε πει ναι στην αντιπρόταση, όπως όλοι ξέρετε, αλλά οι κύριοι του BBC δεν είχαν λόγο να το δεχτούν, γιατί όπως φάνηκε από τις δηλώσεις του Κρέτσου, θεωρούσαν ότι είχαν από πίσω ένα ολοκληρο Υπουργείο να τους κανακεύει και προφανώς να τους έχει δώσει την αίσθηση οτι είμαστε όλοι υπάλληλοί τους. Περιέργως, τώρα που πήραν την αρνητική απάντηση, τελικά το δέχτηκαν και φέρνουν νέο αίτημα για λιγότερες ώρες γύρισμα.

Άρα τελικά το θέμα δεν ήταν τόσο δύσκολο να λυθεί… Προς τι αυτή η «ιερή αγανάκτηση» του Λ. Κρέτσου και του Ν. Παππά, προς τι τέτοια επίθεση, τόσες δηλωσεις, και ξανά μανά ότι το ΚΑΣ καταστρέφει την ανάπτυξη; Προς τι όλα αυτά αντί να προσπαθήσουν να βρεθεί μια λύση;

Συμπέρασμα

Εδώ ερχόμαστε στην ουσία: πήγε ο κ. Νίκος Παππάς στην Αμερική και του παν ότι υπάρχουν παραγωγοί του Χόλυγουντ που θέλουν να επενδύσουν και να γυρνανε ταινίες στη χώρα μας κλπ. Και είπε ο Ν. Παππας, να ένα πεδίο να διαπρέψω. Τι θα κάνω; Θα δώσω φορολογικά κίνητρα, θα τους τα δώσω όλα τζάμπα κι εύκολα, για να γίνουμε μια χώρα φτηνών γυρισμάτων εταιριών από το εξωτερικό -film friendly που είπε ο κύριος.

Για στήριξη στον ελληνικό κινηματογράφο δεν συζητάμε βέβαια (σαμπως ξέρει και ο Παππάς ή ο Κρέτσος τι είναι ελληνικός κινηματογράφος;). Αντιθέτως, ο Κρέτσος το είπε καθαρά και το είπε στους κινηματογραφιστές κατάμουτρα: να φέρουμε ξένες παραγωγές να δουλεύετε ως φτηνοί υπάλληλοι. Κι αυτή η δήλωση κάνει τον γύρο του πολιτιστικού ρεπορτάζ και κανείς δεν ντρέπεται; Απορώ!

Βέβαια, όποιος θέλει να γυρίσει ταινία στη χώρα μας, σε μνημεία θέλει να τη γυρίσει, οπότε τελικά προκύπτει ότι τα σχέδια του Ν. Παππα να δώσει στους πάντες τα πάντα φτηνά, πρέπει να περάσει και από μια δημόσια υπηρεσία, την Αρχαιολογική υπηρεσία, που σκέφτεται με άλλα κριτήρια και με βάση το δημόσιο συμφέρον (σόρυ, αλλά δημόσιο συμφέρον είναι να είναι ανοιχτό το μνημείο, και δη το Σούνιο, στους επισκέπτες) και ξερει ότι μπορεί να βάζει όρους. Αυτό είναι όλο: πρέπει να βγει από τη μέση. Το χουμε ξαναδεί το έργο και μάλιστα πρόσφατα.

Κι επειδή θα με πρήξετε με την «ανάπτυξη» πάρτε μια ιστορία διδακτική: Κάποτε η Νία Βαρντάλος έβγαλε το «Γάμος αλά ελληνικά». Η ταινία πήγε πολύ καλά. Ερχεται η Νία εδώ και λέει «θέλω να γυρίσω τη νέα μου ταινία στην Ελλάδα». Φωτογραφίζεται με υπουργούς, γενικούς και όλα τα σχετικά, παίρνει Ακρόπολη, Δελφούς, Ολυμπία (όχι για ολόκληρη μέρα βέβαια) και κάτι κάστρα στις Κυκλάδες, όλα πακέτο και όλα σχεδόν δωρεάν, γιατί «θα προβάλλει τη χώρα στο εξωτερικό». Θυμάται κανείς καν το όνομα αυτής της δεύτερης ταινίας, η οποία πήγε άπατη; Ούτε εγώ καν δεν το θυμάμαι! Έχω κι άλλα παραδείγματα, αλλά όχι τώρα. Αυτά τα ολίγα, για να ξέρουμε…

Πολιτική για τον κινηματογράφο σημαίνει πρωτα πολιτική για στήριξη του εγχώριου κινηματογραφου, σημαίνει σαφείς όρους για τις ξένες παραγωγές κι όχι «χατηράκια», σημαίνει να μη σκεφτόμαστε λες και είμαστε ιθαγενείς που υποδέχονται αποικιοκράτες. Πόσο δύσκολο είναι λέτε;

(ΥΓ. Αυτό δεν είναι σχόλιο για τη σχέση του ΚΑΣ με τις κινηματογραφικές παραγωγές εν γένει. Για το θέμα κινηματογραφικές παραγωγές σε μνημεία πιστεύω ότι το ΚΑΣ θα έπρεπε να συνεδριάζει με ειδικούς του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου σε μια άλλη σύνθεση. Γιατί κάποτε το ΚΑΣ δεν ενέκρινε Γκοντάρ στην Ακρόπολη επειδή ο Γκοντάρ δεν είχε δώσει σενάριο -κάτι που ήταν τυπική προϋπόθεση για την άδεια. Αυτό όμως δεν αφορά τη συγκεκριμένη περίπτωση που εξετάζουμε, αφορά μια γενικότερη συζήτηση που πρέεπι να γίενι μεταξύ αρχαιολόγων και κινηματογραφιστών)