Περί Ολυμπιακών Αγώνων

Άλλη μια διοργάνωση Ολυμπιακών Αγώνων τελείωσε. Χθες, παρακολουθώντας τη συμπαθητική τελετή λήξης, μέτρησα για πρώτη φορά πόσες διοργανώσεις Ολυμπιακών Αγώνων έχω παρακολουθήσει, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, και κατέληξα στο νούμερο δεκατέσσερα. Αν το πολλαπλασιάσουμε επί  τέσσερα -τα χρόνια μεταξύ διαδοχικών διοργανώσεων- μας βγάζει πενήντα έξι χρόνια. Είναι κι αυτός ένας τρόπος να μετράς τα χρόνια που προστίθενται στην πλάτη σου. Θυμάμαι ότι παρακολούθησα ή μάλλον είδα σε φιλμ τους πρώτους μου αγώνες από την μεγάλη οθόνη και συγκεκριμένα στον κινηματογράφο Νανά στη γειτονιά μου. Αφορούσε τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο, το 1964. Η ταινία αυτή στάθηκε αφορμή να διοργανώσουμε τους δικούς μας αγώνες στους δρόμους της γειτονιάς, έξω από τα σπίτια μας. Το δικό μας κατοστάρι ξεκινούσε από το πατρικό μου σπίτι και κατέληγε στη διασταύρωση με τον κάθετο δρόμο παρακάτω. Το τετρακοσάρι ήταν για εμάς ένας γύρος του τετραγώνου. Μεταξύ των άλλων είχαμε και άλμα εις ύψος, δένοντας ένα σκοινί από το στύλο της ΔΕΗ, ενώ την άλλη του άκρη εκ περιτροπής κρατούσαμε εμείς οι... αθληταράδες. Φυσικά όταν περνούσε αυτοκίνητο κάθε αθλητική δραστηριότητα σταματούσε. Διακριθήκαμε στα πεσίματα στα στραμπουλήγματα, αλλά και στη φασαρία πολλών ντεσιμπέλ, προς μεγάλη αγανάκτηση της γειτονιάς. Θυμάμαι συγκεκριμένα μια γειτόνισα που είχε διαπρέψει στην ρίψη... μπουγέλων, όποτε περνούσαμε από τη δική της ζώνη βεληνεκούς. Έπειτα από δύο δεκαετίες θα καθόταν στην οδοντιατρική μου έδρα, όπου -μεταξύ θεραπειών- θα συζητούσαμε το παρελθόν στη γειτονιά μας, αποφεύγοντας με τακτ και οι δύο εκείνο το ταραχώδες καλοκαίρι.

Τους δεύτερους Ολυμπιακούς Αγώνες, εκείνους του Μεξικού, τους παρακολούθησα από την τηλεόραση -ασπρόμαυρη, παρακαλώ!- στην πλατεία  Κονδύλη, δύο βήματα από το πατρικό μου σπίτι, όπου ο ιδιοκτήτης του καταστήματος ηλεκτρικών ειδών έβγαζε έξω μια τηλεόραση και ο καφετζής της πλατείας έβαζε τα τραπεζοκαθίσματα με το αζημίωτο. Κατα τον ίδιο τρόπο είχα δει το φοβερό Μουντιάλ του '68 με την απίθανη παρέα του Πελέ. Ε! τους τρίτους Ολυμπιακούς τούς είδα στο σπίτι μου, μια και ο πατέρας μου είχε αγοράσει την πρώτη μας απρόμαυρη τηλεόραση. Θυμάμαι μια μεγάλη παρέλαση καταπληκτικών αθλητών που έβαλαν φωτιά στα αθλητικά όνειρα που έτρεφα μέχρι περίπου την τελευταία τάξη του γυμνασίου. Μετά η φωτιά αυτή καταλάγιασε μέσα μου και άλλες φωτιές πυρπολήσαν τη νιότη μου (όπως λέει ο ποιητής). Μην ξεχνάμε ότι τότε ήταν δικτατορία στην Ελλάδα.

Είχα την τύχη να παρακολουθήσω από κοντά στα στάδια δύο διοργανώσεις. Το 1992 ταξίδεψα μ' έναν πολύ καλό μου φίλο στην υπέροχη Βαρκελώνη. Αυτός ο φίλος μου είχε πάρει μέρος σε μια κλήρωση που είχε διοργανώσει η ιαπωνική εταιρεία National-Panasonic, χορηγός των αγώνων με έπαθλο μία εβδομάδα στην Βαρκελώνη για να παρακολουθήσουμε τους Ολυμπιακούς Αγώνες με όλα τα έξοδα πληρωμένα και με διακεκριμένα εισιτήρια για την τελετή έναρξης, καθώς και για κάποια άλλα αγωνίσματα, όπως μπάσκετ και κολύμβηση. Δυστυχώς δεν κατάφερα να δω από κοντά την πρώτη και καλύτερη Dream Team. Οι Ιάπωνες χορηγοί δεν μας είχαν δώσει εισιτήρια για κανέναν αγώνα τους, δυστυχώς. Κάποια στιγμή, καθώς βολτάραμε στην πολύβουη Rampla, πέσαμε πάνω στον γνωστό διαιτητή Π. Ρήγα και στην ερώτηση που του απευθύναμε, για το πώς να βρούμε εισιτήρια της αμερικανικής ομάδας, η απάντηση που πήραμε ήταν ότι τα λίγα που είχαν απομείνει κοστολογούνταν -στη μαύρη αγορά μόνο- σε τετραψήφιο νούμερο! Εκεί έληξε κάθε συζήτηση. Είχα όμως την τύχη να δω την περίφημη Κριστίνα Εγκερζέκι, την Ουγγαρέζα κολυμβήτρια, να παίρνει το χρυσό σπάζοντας το ολυμπιακό ρεκόρ στα 400 μέτρα μεικτής ατομικής. Επίσης είδα έναν αγώνα μπάσκετ της εθνικής ομάδας της Λιθουανίας με τον μεγάλο Σαμπόνις και τους άλλους συναθλητές του, όπως τον Μαρτσουλιόνις, τον Κουρτινάιτις, τον Χόμιτσιους, τον γερο-Γιοβάϊσα και άλλα αστέρια. Ήταν η πρώτη εμφάνιση της Λιθουανίας σαν ξεχωριστής κρατικής οντότητας σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Μέχρι τότε τα αστέρια της έπαιζαν στην ομάδα της Σοβιετικής Ένωσης... Υπενθυμίζω ότι πήραν το χάλκινο μετάλλιο. Ακόμα θυμάμαι τις...  ψυχεδελικές φανέλες που φορούσαν στην απονομή. Μιλάμε για πολύ ροκ κατάσταση! Έπειτα από πέντε χρόνια ξαναβρέθηκα στη Βαρκελώνη και θαύμασα τον τρόπο με τον οποίο οι Ισπανοί είχαν εκμεταλλευτεί τις ολυμπιακές εγκαταστάσεις. Το ακριβώς αντίθετο με τις δικές μας εγκαταστάσεις  -τους λευκούς δεινόσαυρους- που τους τρώει η λήθη και η... μαρμάγκα. 

Η δεύτερη φορά που παρακολούθησα από τις κερκίδες τους αγώνες ήταν φυσικά εδώ στην Αθήνα, της "ισχυρής", όπως τότε μας πιπιλίζαν τα μυαλά, σημιτικής Ελλάδας. Παρόλο που συμφωνούσα κατά βάση με τα επιχειρήματα του (τότε) ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ, που δεν συμφωνούσε με την ανάληψη της διοργάνωσης, εντούτοις αυτό δεν με εμπόδισε να παρακολουθήσω το ολυμπιακό τουρνουά μπάσκετ με μεγάλη ευχαρίστηση από την αρχή ως το τέλος. Ήμουν μέσα στο γήπεδο όταν η αμερικανική ομάδα, κόντρα στα προγνωστικά που την έδιναν σαν το αδιαμφισβήτητο φαβορί για το χρυσό, αποκαθηλώθηκε από την κορυφή και κατέκτησε με μεγάλη δυσκολία το χάλκινο μετάλλιο και χειροκρότησα με ενθουσιασμό τους δύο φιναλίστ -Ιταλία και Αργεντινή- για το εκπληκτικό θέαμα που προσέφεραν στον μεταξύ τους αγώνα για το χρυσό μετάλλιο.

Μ' αυτά και μ' αυτά φτάσαμε στο σήμερα και στους τωρινούς πρωταγωνιστές, αυτούς που τέλος πάντων συγκέντρωσαν τα φώτα της δημοσιότητας, χωρίς αυτό να σημαίνει -για εμένα τουλάχιστον- ότι όλοι οι υπόλοιποι αθλητές που δεν κατάφεραν να πάρουν κάποιο μετάλλιο είναι ανάξιοι της προσοχής μας. Θα βρεθεί κάποιος ή κάποια από αυτούς να έχει κάνει χρήση απαγορευμένων ουσιών στο άμεσο ή στο απώτερο μέλλον; Γιατί με την ίδια διαδικασία που εξακοντίστηκαν στην κορυφή του δημόσιου ενδιαφέροντος έτσι θα κατρακυλήσουν ταχύτατα στη λήθη... Τι να γίνονται άραγε οι δικοί μας ολυμπιονίκες που πιάστηκαν με τη γίδα στην πλάτη; Ποιος ενδιαφέρεται να μάθει πώς ζουν; Τώρα πια, πόσο θύματα αισθάνονται ενός αδηφάγου συστήματος κατασκευής "ηρώων" για ευρύτερη λαϊκή κατανάλωση, ενός ιδιότυπου παυσίλυπου από τις καθημερινές κακουχίες και αδικίες; Δίχως να παραβλέπουμε το προφανές εμπορικό κέρδος των πολυεθνικών και των χορηγών που τους σπονσοράρουν. Τι θα είχαν να πουν σήμερα, αν βρισκόταν κάποιος να τους ρωτήσει;

Είναι αλήθεια ότι για πολύ κόσμο η λάμψη των Ολυμπιακών Αγώνων έχει οξειδωθεί ανεπανόρθωτα. Η κύρια αιτία είναι το ευρύτατο ντόπιγκ που μαστίζει μια σειρά δημοφιλών αγωνισμάτων, όπως τον στίβο την άρση βαρών, την κολύμβηση κλπ. Μια άλλη αιτία είναι η όντως αποκρουστική και εξοργιστική εμπορευματοποίηση των Ολυμπιακών Αγώνων της σύγχρονης εποχής, που έχει μετατρέψει τους αγώνες σε εμποροπανήγυρη, όπου οι διάφορες εταιρείες-χορηγοί επιδεικνύουν τα προϊόντα τους, μεταξύ των οποίων είναι και οι αθλητές που στηρίζουν - μέσω λεόντειων συμβάσεων. Μέσα σε όλο αυτό το πλέγμα πολυεθνικών που πουλάνε τα προϊόντα τους, μέσα από αθλητικούς παραγόντες που θέλουν να "παρουσιάσουν" έργο επί των ημερών τους, μέσα από πολιτικούς που ανέξοδα επωφελούνται από την εφήμερη -συνήθως- λάμψη των αθλητών υποστηρίζοντας ότι βρίσκονταν πάντα στο πλευρό τους, άσχετα αν δεν γνώριζαν ούτε το όνομά τους, μέσα από ολόκληρα κράτη που προσπαθούν να αποδείξουν την... υπεροχή τους έναντι των άλλων, επειδή παράγουν ολυμπιονίκες και έχουν στο... φυλετικό DNA τους το γονίδιο του νικητή (σας θυμίζει κάτι αυτό;), τι νομίζετε, δεν θα βρεθούν αθλητές που και για τους δικούς τους ιδιοτελείς λόγους θα θελήσουν να υπηρετήσουν όλο αυτό το σχήμα; Συνήθως είναι παιδιά από χαμηλά οικονομικοκοινωνικά στρώματα, που γνωρίζουν ότι θα βιώνουν στη ζωή τους τους ίδιους αποκλεισμούς με τους γονείς τους, τα οποία βρίσκουν στον αθλητισμό τη διέξοδο που τόσο πολύ επιθυμούν. Και αν στην πορεία χρειαστεί να κλέψουν για να παραμείνουν στον αφρό και να μη χάσουν τα προνόμια, που το ίδιο το σύστημα παρέχει, δεν έχουν τις αντιστάσεις να αρνηθούν. Όλο το σύστημα τους κλείνει πονηρά το μάτι. Το ίδιο σύστημα που θα τους απομακρύνει με συνοπτικές διαδικασίες, σαν λεπρούς, στην Σπιναλόγκα των ξεπεσμένων και πρώην λατρεμένων αθλητών. Έτσι είναι τα πράγματα. Άμα σε πιάσουν, δεν σε ξέρουμε... Αυτοί που μονίμως και τυμπανιαίως μένουν στο απυρόβλητο είναι το όλο σύστημα και τα γρανάζια του -αθλητικοί παράγοντες, πολιτικοί κλπ,- που παριστάνουν, με επιτυχία ομολογώ, τις παρθένες και ότι δεν έχουν καμία σχέση με τον φόνο. Για παράδειγμα, όταν πιάστηκε ντοπέ σχεδόν όλη η dream team της ελληνικής άρσης βαρών, τι επίπτωση είχε αυτό στον πρόεδρο της αντίστοιχης ομοσπονδίας; Έγινε περιφερειάρχης, αυτή ήταν η τιμωρία του...

Και κλείνοντας αυτές τις αναμνήσεις-σκέψεις, θα πω και δύο λόγια για το θέμα μεταξύ της Αυγής και του Π. Δήμα, που απασχόλησε τη δημοσιότητα εσχάτως. Ενώ ο αρθρογράφος της εφημερίδας -στο επίμαχο άρθρο του- κάνει πολύ σωστές επισημάνσεις που κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί, διαπράττει μεγάλο φάουλ όταν εμπλέκει το όνομα του τέσσερις φορές ολυμπιονίκη Πύρρου Δήμα. Δείχνει μάλιστα μια ογκώδη άγνοια για τη φύση του αθλήματος της άρσης βαρών. Αγνοεί ότι το συγκεκριμένο άθλημα, όπως και η πάλη, τα αθλήματα στίβου και άλλα δεν έχουν αθλητικές δραστηριότητες σε τακτά χρονικά διαστήματα, όπως για παράδειγμα το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ και άλλα. Επιπλέον δεν αγωνιζόταν δύο φορές κάθε χρόνο. Μια απλή έρευνα στο διαδίκτυο θα τον βοηθούσε να αποφύγει αυτή την γκάφα. Τα πράγματα έγιναν χειρότερα όταν ο ίδιος συντάκτης αλλά και ο Θ. Καρτερός απάντησαν στο εξώδικο του Π. Δήμα, λέγοντας ότι εξαγόρασε τα αθλητικά του επιτεύγματα με θέση βουλευτή, ότι παρέμενε πάντοτε σιωπηλός και το μόνο που έκανε ήταν να σηκώνει το χέρι του στις ψηφοφορίες και ότι έκανε την πάπια στο θέμα της χρήσης απαγορευμένων ουσιών από τη συντριπτική πλειονότητα της εθνικής ομάδας άρσης βαρών, πλην του ιδίου και του Κ. Κακιασβίλι. Είναι γνωστόν τοις πάσι ότι ο χώρος της show biz, στην οποία ανήκει ο αθλητισμός, μας αρέσει δεν μας αρέσει, προμηθεύει με υποψήφιους βουλευτές το ελληνικό κοινοβούλιο. ΟΛΑ τα κόμματα επιδιώκουν να έχουν κάποιον ή κάποιους που να προέρχονται από αυτόν τον χώρο... Αλήθεια πόσοι από αυτούς έχουν να επιδείξουν αξιοσημείωτο κοινοβουλευτικό έργο, που να δικαιολογεί τους συντάκτες της Αυγής να τα "χώνουν" στον Πύρρο Δήμα; Φυσικά γνώριζε για τη χορήγηση απαγορευμένων ουσιών, αλλά για σκεφτείτε λίγο: Ποιος ήταν ο Π. Δήμας όταν ήρθε στη Ελλάδα; Ο Ιακώβου ακόμη και ο Σγουρός είναι οι μεγάλοι ευεργέτες του. Περίμεναν να τους "δώσει"; Νομίζω ότι οι καλοί μας αρθρογράφοι γνωρίζουν το  "Ουδείς αχαριστότερος του ευεργετηθέντος". Καλό λοιπόν θα είναι να κλείσει το θέμα και στο μέλλον να είναι περισσότερο προσεκτικοί, γιατί κινδυνεύουν να χάνουν και το δίκιο τους μέσα στον ορυμαγδό που, θέλω να πιστεύω, άθελα ξεσήκωσαν. Εκτός αν, αντί για τον γάιδαρο, χτυπάνε το σαμάρι και... ο νοών νοείτω.

Σας ασπάζομαι και σας εύχομαι καλό φθινόπωρο,

Πάνος Σταθόπουλος