Ρήγας Φεραίος revisited

Πριν από λίγο καιρό βρήκα στο μέιλ μου ένα κείμενο που το είχε στείλει ο καλός μου φίλος Μιχάλης Σαμπατακάκης. Τον Μιχάλη τον γνώρισα στη Χούντα, ήταν αυτός που με οργάνωσε μαζί με άλλους στις Φοιτητικές Επιτροπές Αγώνα της σχολής μου και, μετά τη Μεταπολίτευση, στον Ρήγα Φεραίο. Διατηρώ με μεγάλη συγκίνηση στη μνήμη μου τους φίλους εκείνης της εποχής, που εξακολουθούν να με τιμούν με την εκτίμηση και  την αγάπη τους και -όσο κι αν φανεί παράξενο ή αντιφατικό- με κατακλύζει μια νοσταλγία για τα τα χρόνια εκείνα, παρόλο που ήταν τόσο σκοτεινά και ζοφερά. Ίσως γιατί ήμασταν τόσο νέοι, ρομαντικοί, ανιδιοτελείς, πλημμυρίζαμε από επιθυμία για ελευθερία και δημοκρατία και -όπως και να το κάνουμε- μας πυρπολούσαν τα ιδανικά και οι αξίες της Αριστεράς. Δεν  είχαμε καταλήξει εκεί μετά από πολλή μελέτη και ανάλυση, αλλά καθαρά διαισθητικά, ενστικτώδικα. Με περίσσιο θράσος και αυτοπεποίθηση θεωρούσαμε ότι ήμασταν η γενιά που θα 'φερνε τα πάνω κάτω. Τίποτα δεν ήταν ανέφικτο για εμάς. Πορευόμαστε, μάλλον τρέχαμε στην αριστερή λωρίδα του δρόμου, ακάθεκτοι, με μια πανίσχυρη αίσθηση αποστολής. Αργότερα βέβαια ήρθαν οι σφαλιάρες και η συνειδητοποίηση ότι ούτε τρικυμία σ' ένα ποτήρι νερό δεν μπορούμε να προκαλέσουμε. 

Τα θυμήθηκα όλα αυτά καθώς διάβαζα το κείμενο του Μιχάλη, που καλούσε τα παλιά μέλη του Ρήγα Φεραίου να δηλώσουν με την υπογραφή τους τη στήριξη στο εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ, για την σύμπηξη ενός αριστερού-προοδευτικού πόλου, τόσο στην πατρίδα μας όσο και στην Ευρώπη. Μετά από ελάχιστη σκέψη υπέγραψα μαζί με άλλους 415 παλαιούς συντρόφους. Οι πικρίες και οι διαφωνίες μου με τον ΣΥΡΙΖΑ είναι δεδομένες και γνωστές για όποιον με ξέρει ή διαβάζει τις σκέψεις μου σε αυτό εδώ το μπλογκ. Όμως θα ήταν μια άρνηση στο παρελθόν μου, σε όσα πίστεψα και εξακολουθώ να πιστεύω -παρ' όλες τις απογοητεύσεις και τις ακυρώσεις-, γιατί πιστεύω ακράδαντα ότι τα διακυβεύματα της συγκυρίας είναι κατά πολύ ανώτερα των προσώπων και των κομμάτων. Όπως προσφυώς το τοποθετούν οι Αμερικανοί: "Κανένας δεν είναι μεγαλύτερος από το παιχνίδι" (Nobody's bigger than the game). Και ο νοών νοείτω.

Χθες, στην Αυγή της Κυριακής, μαζί με το κείμενο και τις υπογραφές υπήρχε και ένα σύντομο σημείωμα του Μιχάλη Σαμπατακάκη, το οποίο παραθέτω αυτούσιο παρακάτω. Θα αναρωτηθεί κανείς, μόνο 416 ήταν τα μέλη του Ρήγα; Φυσικά όχι. Αρκετοί δεν υπέγραψαν είτε γιατί θεωρούν ξεπερασμένη αυτού του είδους τη στήριξη, είτε δεν μπόρεσαν να ξεπεράσουν τη σκληρότατη αντίθεση υποσχέσεων και απτής πραγματικότητας και είτε γιατί έχουν διαρρήξει κάθε σχέση με οποιαδήποτε οργανωμένη μορφή της όποιας Αριστεράς. Υπάρχουν άλλωστε και εκείνοι που άλλαξαν στρατόπεδο και τα όποια όνειρά τους πλέουν σε άλλες θάλασσες. Διαπίστωσα και εγώ αυτήν τη ανθρωπογεωγραφία, όταν απευθύνθηκα στους φίλους και στις φίλες μου από τα χρόνια εκείνα. Δεν τους ψέγω ούτε κατ' ελάχιστον, ίσα ίσα τους αγαπώ περισσότερο.

Το μειδίαμα του Ρήγα Φεραίου

Tου Μιχάλη Σαμπατακάκη

Ευρωεκλογές. Ιστορικά, η μεγάλη στροφή της Αριστεράς προς την Ευρώπη έγινε, στην Ελλάδα με το ΚΚΕ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ και γενικότερα στην Ευρώπη με τον ευρωκομμουνισμό, γύρω στο '70. Τότε η Δεξιά ήταν με τις ΗΠΑ, το ΚΚΕ με τη Σοβιετική Ένωση και το ΠΑΚ/ΠΑΣΟΚ με τον Τρίτο Κόσμο.

Ο βαρύνων ρόλος της Ευρώπης στις ιδέες της ανανεωτικής Αριστεράς αποκτάται παράλληλα με τον πρωτεύοντα ρόλο της δημοκρατίας.

Ο συγκερασμός των εννοιών δημοκρατία και Ευρώπη με την έννοια Αριστερά προσδιορίζει φυσιογνωμικά την ανανεωτική Αριστερά.

Ο στόχος της για σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία ισχύει και σήμερα. Τον διατύπωσε στη δικτατορία, συχνά μέσα στα δικαστήρια της χούντας και στις φυλακές.

1.000 χρόνια φυλακής δικάστηκαν τα μέλη του Ρήγα. Μαζί με τις συλλήψεις, τα βασανιστήρια και τις φυλακίσεις μας, ήταν καθοριστική η συμβολή μας στην ανάπτυξη του μαζικού αντιδικτατορικού φοιτητικού κινήματος και των φοιτητικών επιτροπών αγώνα. Στα χρόνια της Μεταπολίτευσης, ο Ρήγας ήταν βαθιά ανάσα πολιτικής και πολιτισμού.

Νομίζουμε πως αφήσαμε ίχνη. Ιδεολογίας, θεωρίας, πολιτικής και πολιτισμού, που μας τοποθετούσαν όχι ανάμεσα στη σοσιαλδημοκρατία και στον σταλινισμό, αλλά πολύ πιο πέρα και ψηλότερα.

Τα χρόνια περάσανε. Όμως η διάκριση Αριστεράς και Δεξιάς, προόδου και συντήρησης είναι το ίδιο ισχυρή.

Παλιά μέλη του Ρήγα Φεραίου, χωρίς να απευθυνθούμε σε κυβερνητικά και κοινοβουλευτικά στελέχη, στηρίζουμε τον ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές.