Μια περίεργη σπουδή, που σε αρκετές περιπτώσεις έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τις κατευθύνσεις που δίνει κεντρικά η κυβέρνηση, επιδεικνύει τον τελευταίο καιρό το ΤΑΙΠΕΔ. Αυτή τη στιγμή δεν είναι απόλυτα σαφές αν αυτή η προσπάθεια να τρέξουν οι ιδιωτικοποιήσεις είναι απλώς ο απόηχος των πιέσεων των δανειστών (μόλις την Τετάρτη ο Γερούν Ντάισελμπλουμ πάντρεψε στις δηλώσεις του την απαίτηση για μείωση των συντάξεων με την «ανησυχία» για την πορεία των ιδιωτικοποιήσεων) ή εκφράζει εγχώρια συμφέροντα και εξαρτήσεις, χωρίς κανείς να αποκλείει να συμβαίνουν και τα δύο.
Την τελευταία εβδομάδα πάντως αυτή η σπουδή εκδηλώθηκε σε πολλά μέτωπα. Στο Ελληνικό είχαμε τις επιστολές για έξωση των φορέων από το χώρο του παλιού αεροδρομίου, στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» είχαμε την ανταλλαγή επιστολών και ανακοινώσεων μεταξύ Πιτσιόρλα και Ρουμελιώτη, ενώ το κερασάκι στην τούρτα ήταν η διακοπή του ρεύματος στο «Εμπρός».

Η λογική του παραλόγου

Στο θέμα του Ελληνικού το κλίμα φαίνεται να άλλαξε δραματικά με την αλλαγή της διοίκησης στην «ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ Α.Ε.» πριν μερικούς μήνες. Η νέα πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος Νανά Σπυροπούλου απέστειλε επιστολές, με τις οποίες ζητούσε να μετακομίσουν έως το Νοέμβριο 2016 που λήγει η προθεσμία της διαπραγμάτευσης με τη Lamda Development, στον Οργανισμό Συγκοινωνιών, ο οποίος έχει εκεί το κεντρικό αμαξοστάσιο με περίπου 400 λεωφορεία, στην ΥΠΑ για τις κεντρικές εγκαταστάσεις της από τις οποίες ασκείται ο έλεγχος σε όλο το FIR Αθηνών, στο Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών, στο Εθνικό Αθλητικό Κέντρο Νεότητας Αγίου Κοσμά και στο Πολιτιστικό Κέντρο της Ολυμπιακής Αεροπορίας. Από το τελευταίο μάλιστα είχε ζητήσει (στο οποίο έχουν διασωθεί και φυλάσσονται τεκμήρια από την λειτουργία του εθνικού αερομεταφορέα) να καταβάλει ένα ιλιγγιώδες πρόστιμο (άνω των διακοσίων χιλιάδων ευρώ) και προσέφυγε δικαστικά εναντίον του. Με βάση την προσφυγή, για να γίνει δυνατή η εκδίκαση της ουσίας της υπόθεσης το Κέντρο έπρεπε να καταβάλει 30.000 ευρώ. Το ποσό αυτό δεν ήταν δυνατόν να βρεθεί και έτσι η υπόθεση τελεσιδίκησε υπέρ της «ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ Α.Ε.», χωρίς να υπάρχει δυνατότητα έφεσης και χωρίς να εκδικαστεί στην ουσία της.
Με τον ΟΣΥ τα πράγματα είναι ακόμη πιο δύσκολα. Ο Οργανισμός καλείται να βρει σε λιγότερο από ένα χρόνο έκταση περίπου 70 στρεμμάτων, αλλά και περίπου 100 εκατομμύρια ευρώ για τη μεταφορά του κεντρικού αμαξοστασίου. Το κόστος εκτινάσσεται για την ΥΠΑ, όπου το κόστος μετεγκατάστασης σύμφωνα με μελέτη ανέρχεται σε 1,5 δισ. ευρώ.
Με άλλα λόγια, στο όνομα των 930 εκατ. ευρώ, που σύμφωνα με τη σύμβαση που υπέγραψε η κυβέρνηση Σαμαρά, θα πρέπει να καταβάλλει το κονσόρτσιουμ της Lamda Development με τους Αραβες της Al Maabar και τον κινεζικό όμιλο Fosun Group σε βάθος χρόνου, η νέα κυβέρνηση πρέπει να βρει έως το τέλος του 2016 σχεδόν 1,6 δισ. ευρώ. Τέτοια ιδιωτικοποίηση με κρατική επιχορήγηση ούτε ο πιο φανατικός νεοφιλελεύθερος δεν την είχε σκεφθεί.
Και όπως δήλωσε η κυρία Σπυροπούλου σε αντιπροσωπεία του Πολιτιστικού Κέντρου της Ολυμπιακής, αυτή είναι η εντολή που έχει λάβει. Το ερώτημα είναι: από ποιον;

Οι περιπέτειες της επαναδιαπραγμάτευσης

Όπως έχει επίσημα δηλωθεί, η κυβέρνηση αποφάσισε να επαναδιαπραγματευτεί τους όρους της σύμβασης που είχε υπογράψει το ΤΑΙΠΕΔ το Νοέμβριο 2014. Η επαναδιαπραγμάτευση αφορά τόσο το τίμημα των 930 εκατομμυρίων ευρώ όσο και το master plan που έχουν υποβάλει οι εταιρείες. Η επιτροπή εμπειρογνωμόνων που συγκροτήθηκε γι’ αυτό το σκοπό, στόχο έχει την αναθεώρηση των φαραωνικών σχεδίων που προβλέπει το master plan (ουρανοξύστες, καζίνο), αλλά και των λεγόμενων συνοδών έργων (υπογειοποίηση της παραλιακής, σήραγγα για οδική σύνδεση με τη Βάρης-Κορωπίου), το κόστος των οποίων θα επιβάρυνε το ελληνικό δημόσιο και όχι τον επενδυτή. Από τις μέχρι τώρα επαφές υπάρχει συγκρατημένη αισιοδοξία πως μέσα από αυτήν την αναθεώρηση θα περιοριστεί η δόμηση και σε ένα μεγάλο μέρος του χώρου θα δημιουργηθεί Μητροπολιτικό Πάρκο περίπου 2.500 στρεμμάτων υψηλού πρασίνου με κοινόχρηστο χαρακτήρα. Η αισιοδοξία εδράζεται στο γεγονός πως και η κοινοπραξία φαίνεται να ακούει τις προτάσεις.
Εκείνοι που δεν ακούν είναι η διοίκηση της «ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ Α.Ε.», που στις σχετικές συζητήσεις εμφανίζονται τελείως αντίθετοι σε κάθε αναθεώρηση. Πρόκειται για εμμονή στο πλάνο των ιδιωτικοποιήσεων, για τη σύνδεση αγοράς και δημοκρατίας, όπως περιέγραψε το δικό του όραμα για την Αριστερά ο Στ. Πιτσιόρλας (συνέντευξη στον Alpha 989 την Πέμπτη), για την «αναπτυξιολαγνεία» που είχαμε δει και την περίοδο των Ολυμπιακών του 2004 ή κάτι άλλο;

Τι συμβαίνει στο «Ελ. Βενιζέλος»;

Ας περάσουμε στο θέμα του «Ελ. Βενιζέλος» μήπως καταλάβουμε κάτι παραπάνω. Εδώ το ΤΑΙΠΕΔ (που κατέχει το 30% από το 55% που ελέγχει συνολικά το δημόσιο) ζητά δέκα χρόνια πριν λήξει η σύμβαση παραχώρησης την ανανέωσή της για άλλα είκοσι χρόνια. Ο πρόεδρος του ΔΣ του αεροδρομίου Π. Ρουμελιώτης που έχει διοριστεί από την κυβέρνηση, χαρακτήρισε «σκάνδαλο» την αναθεώρηση της σύμβασης αυτή τη στιγμή. Και αυτό γιατί το καναδικό fund που κατέχει το 40% των μετοχών, φέρεται να προσφέρει 250 εκατομμύρια ευρώ για τα επιπλέον είκοσι χρόνια, όταν, κατά τον κ. Ρουμελιώτη, τα κέρδη του αεροδρομίου μόνο το 2015 ήταν 110 εκατομμύρια ευρώ, με τα 100 από αυτά να περνούν στα χέρια του Δημοσίου. Ταυτόχρονα, οι Καναδοί κερδίζουν από τα ενοίκια που καταβάλλει το Δημόσιο για τους χώρους των τελωνειακών αρχών, το αστυνομικό τμήμα, ακόμα και τον πύργο ελέγχου. Και εδώ, λοιπόν, το κράτος πληρώνει την ιδιωτικοποίηση, καθώς μια επέκταση της σύμβασης αυτή τη στιγμή ωφελεί τους ιδιώτες, που θα αποκομίσουν πολλαπλάσια κέρδη σε σχέση με το τίμημα που θα καταβάλουν .
Με δύο λόγια, η διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ εμφανίζεται ως συνήγορος των ξένων επενδυτών σε βάρος του ελληνικού δημοσίου. Ο κ. Ρουμελιώτης (που δεν μπορεί να τον κατηγορήσει κανείς για… κρατισμό και σχέσεις με τον… «βαθύ» ΣΥΡΙΖΑ) στηρίζει την αντίθεσή του στην επέκταση της σύμβασης στην εντολή που έχει από την κυβέρνηση. Ο κ. Πιτσιόρλας σε δήλωσή του διατείνεται πως «το ΤΑΙΠΕΔ… σύμφωνα με το εγκεκριμένο πρόγραμμα και τις δεσμεύσεις της χώρας έχει ζητήσει την έναρξη των διαδικασιών διαπραγμάτευσης για την παράταση της σύμβασης παραχώρησης στην εταιρεία Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών “Ελ. Βενιζέλος”. Η διαδικασία αυτή δεν έχει καν ακόμη εκκινήσει. Επομένως, όσα σχετικά γράφονται και λέγονται δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα».
Έτσι κι αλλιώς όμως, ενδέχεται να προσφέρει υπηρεσίες στους Καναδούς, οι οποίοι μαζί με τον πρεσβευτή της χώρας τους συναντήθηκαν γι’ αυτό το θέμα (σύμφωνα με την «Καθημερινή») όχι μόνο με τον κ. Πιτσιόρλα, αλλά και με τους Ν. Παππά, Χρ. Σπίρτζη και Π. Ρουμελιώτη. Ο χειρισμός της υπόθεσης απαιτεί ακόμη μεγαλύτερη προσοχή, καθώς στη μετοχική σύνθεση του «Ελ. Βενιζέλος» μετέχει και ένας έλληνας επιχειρηματίας. Ο ίδιος που μετέχει στο σχήμα της Fraport, που πήρε τα περιφερειακά αεροδρόμια και μετέχει σε ένα από τα σχήματα που διεκδικούν τη ΔΕΣΦΑ.
Από την άλλη, το ΤΑΙΠΕΔ σύμφωνα με τον απολογισμό του, είχε ζημιές επί τρία συνεχόμενα τρίμηνα την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2015, κυρίως λόγω αυξημένων δαπανών για συμβούλους, παρά το γεγονός ότι πάλι σύμφωνα με τον απολογισμό του, πούλησε 13 ακίνητα το 2015. Αν επρόκειτο για δημόσιο φορέα, η ΝΔ του κ. Μητσοτάκη θα ζητούσε ήδη να κλείσει.
Για το 2016 πάντως προγραμματίζεται να πουληθούν φιλέτα όπως:
-622 στρέμματα στο Πόρτο Χέλι για να κατασκευαστούν ξενοδοχεία, γήπεδο γκολφ και αεροδρόμιο για Αirbus Α318.
-Ένα ξενοδοχείο 4 αστέρων στη Μύκονο, που θεωρείται τρόπαιο (trophy asset) στον χώρο του real estate.
Ενώ προχωρούν ανάλογες πωλήσεις εκτάσεων στη Χαλκιδική, μετά την Αφάντου στη Ρόδο και τον Ερημίτη στην Κέρκυρα. Φαίνεται ότι αυτό είναι το τίμημα της «σύνδεσης της αγοράς με τη δημοκρατία», κατά τη διατύπωση του Στ. Πιτσιιόρλα: χαμένοι πάντα βγαίνουν η δημοκρατία και η αριστερά που διαφωνεί με τέτοιες συνδέσεις.